ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΓΑΜΗΛΙΩΝ Ν. ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣ
Αττικός μην 15 Ιανουαρίου - 15 Φεβρουαρίου Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά. Το καραβάκι, που κρατούν τα παιδιά λέγοντας τα κάλαντα, θυμίζει το πραγματικό καράβι που οδηγούσαν πάνω σε τροχούς στην αρχαία Αθήνα, μεταφέροντας τον Διόνυσο ως θεό της βλαστήσεως. Ανήμερα την Πρωτοχρονιά στη «Βόρεια Θράκη, Ανατ. Ρωμυλία κ.ά.» τα παιδιά γύριζαν τα σπίτια κρατώντας ένα κλαδί κρανιάς. Κτυπούσαν μ' αυτό το νοικοκύρη στη ράχη λέγοντας «Γερό κορμί και καλόκαρδοι».
Θραύση ροδιού: «Αράχοβα κ.α.» «Αποβραδίς ξαστρίζουν ένα ρόδι, που το θραύουν μέσα στο σπίτι λέγοντας "σαν το ρόιδι γεμάτοι" (!)» Κόψιμο πίτας: Το κομμάτι του σπιτιού είναι προσφορά προς το στοιχειό του σπιτιού, τον Αγαθό Δαίμονα, που με μορφή φιδιού προστατεύει το σπίτι, όπως ο οικουρός όφις των αρχαίων [ο Σωσίπολις λ.χ., το Θείο Βρέφος της Ηλιδας σε φιδομορφική απεικόνιση]. Και κομμάτι... του σκύλου: «Κάρπαθος». Του λένε: «Πάρε, σκύλε, το πιττί σου, να βλέπεις καλά τα χωράφια, να μην τα τρώσιν οι λαοί». Στις παραθαλάσσιες περιοχές «...οι βαρκάρηδες πρόσφεραν στη βάρκα τους πίτα και ρόδι...». Αλλού «οι μυλωνάδες φίλευαν το μύλο... πίτα» (Γ. Μέγας, Λαογραφία, σ. 64-5).
6 Ιανουαρίου: Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού και αγιασμός των υδάτων. «Μερικές γυναίκες πλένουν στα αγιασμένα νερά της θάλασσας τις εικόνες του σπιτιού». Το έθιμο υποκαθιστά την κατάδυση του ξοάνου της Αθηνάς, που γινόταν απ' την ακτή του Φαλήρου σε πάνδημη τελετή με το όνομα Ιερά Πλυντήρια.
8 Ιανουαρίου: Τελετές υπέρ γονιμότητας. Ημέρα της Μπάμπως - μαμής (Ανατ. Ρωμυλία, Θράκη, Νέα Πέτρα Μακεδονίας). [Η Μπάμπω, στα αρχαία Βαυβώ/ Ιάμβη, ξεγεννούσε κάθε χρόνο το νέο Βρέφος Ιακχο / Βάκχο]. Οι μεθυσμένες Θρακιώτισσες, με σκωπτικά και αισχρά άσματα προσφέρουν καρότα στην Μπάμπω /Βαυβώ.
12 Ιανουαρίου: Κρόνια. Οι άρχοντες των Αθηνών πρόσφεραν πλούσιο γεύμα στους δούλους, όπως οι σημερινοί προσφέρουν στους άστεγους και σ' άλλους κατατρεγμένους. Αυτά και Χρόνια Πολλά.
6 Ιανουαρίου: Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού και αγιασμός των υδάτων. «Μερικές γυναίκες πλένουν στα αγιασμένα νερά της θάλασσας τις εικόνες του σπιτιού». Το έθιμο υποκαθιστά την κατάδυση του ξοάνου της Αθηνάς, που γινόταν απ' την ακτή του Φαλήρου σε πάνδημη τελετή με το όνομα Ιερά Πλυντήρια.
8 Ιανουαρίου: Τελετές υπέρ γονιμότητας. Ημέρα της Μπάμπως - μαμής (Ανατ. Ρωμυλία, Θράκη, Νέα Πέτρα Μακεδονίας). [Η Μπάμπω, στα αρχαία Βαυβώ/ Ιάμβη, ξεγεννούσε κάθε χρόνο το νέο Βρέφος Ιακχο / Βάκχο]. Οι μεθυσμένες Θρακιώτισσες, με σκωπτικά και αισχρά άσματα προσφέρουν καρότα στην Μπάμπω /Βαυβώ.
12 Ιανουαρίου: Κρόνια. Οι άρχοντες των Αθηνών πρόσφεραν πλούσιο γεύμα στους δούλους, όπως οι σημερινοί προσφέρουν στους άστεγους και σ' άλλους κατατρεγμένους. Αυτά και Χρόνια Πολλά.
ΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΕΙΜΕΝΟ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΚΟΜΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΥΛΙΚΟ, ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΣΤΟΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΒΟΥΛΑΣ ΒΑΒΑΡΟΥΤΣΟΥ, ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου